Musala u Prijepolju je vjerski objekat i bit će vraćena Islamskoj zajednici, kaže za Sandžak televiziju direktor Agencije za restituciju.
”Ona će biti vraćena. To je prva rečenica i poruka za Islamsku zajednicu i građane. Što se tiče Agencije i mene lično, odluka je donesena i sigurno će pripasti Islamskoj zajednici, kao što je bilo ranije. Ponavljam, vratit ćemo objekat Islamskoj zajednici,” kaže Strahinja Sekulić, direktor Agencije za restituciju.
Inače, u okviru Musale, vjerskog objekta, napravljene su zgrade „Svjetlosti“ koje su sad u ruševnom stanju. Sekulić ističe da prethodno treba uraditi suštinsku stvar.
“Da opština Prijepolje ukloni objekte jer su skloni rušenju i čine opasnost za okolinu. Druga stvar je da postoji jedno pravno pitanje koje je rješivo, a to je da je država odredila postupak prethodne zaštite za objekat Musale. Prema tome, ta zaštita je stavljena u korist Islamske zajednice i njenog vjerskog objekta, ali pro forme i to se radilo u slučajevima crkava i drugih vjerskih zajednica.”
Nastojat će, kaže Sekulić, da se ovaj proces što prije okonča.
“Razgovarali smo ovdje s predsjednikom opštine Prijepolje i saglasan je da će uraditi sve što je u njegovoj nadležnosti. Mislim da bi bilo dobro da naloži uklanjanje objekta. Obratit ćemo se Kraljevu koje je nadležno za zaštitu spomenika kulture. Da budemo optimisti, do kraja godine ćemo riješiti ovo pitanje. Uzeo sam to na sebe kao prioritet da to uradim i dat ćemo sve od sebe da se to završi.”
Zalaganja da se ovo pitanje privede kraju bila su neupitna.
“Imamo odličnu saradnju s muftijom sandžačkim Abdurahmanom ef. Kujevićem koji nam je dobrim pristupom dao podsticaj da to što bolje radimo, naglašava Sekulić.”
Inače, Musala je posebno uređeno i ograđeno mjesto u gradu, gdje muslimani za vrijeme toplih, vedrih dana obavljaju zajedničke molitve: džuma namaz, Bajram namaz, i dženaze namaz.
Jedna od takvih musala je bila u Prijepolju, koja je postojala više od 400 godina, sve do bombardovanja Prijepolja tokom ljeta 1944. godine. Poslije Drugog svjetskog rata, pod komunističkim režimom, na Musali su se, uprkos znatnoj oštećenosti, sve do 1957. godine nastavile obavljati dženaze građana Prijepolja. Te godine, Narodni odbor opštine Prijepolje zabranio je njenu upotrebu. Tada je uklonjeno i nekoliko mezara sa velikim nišanima. U naredne tri godine ovaj prostor je služio za postavljanje ringišpila.
Početkom 1960. godine Narodni odbor opštine Prijepolje je od Islamske zajednice izuzeo zemljište na kojem se nalazila Musala i ustupio ga preduzeću “Svetlost”. Musala je bespravno oduzeta Islamskoj zajednici i nikada nije isplaćivana nadoknada za izdavanje zemljišta. Preduzeće „Svetlost“, čiji su objekti izgrađeni na mjestu Musale, davno je likvidirano, a imovina ovog preduzeća pripala je državi. Objekat se godinama ruši na očigled svih, a još veći problem je gomilanje otpada i formiranje divlje deponije u sred grada.
Zavod za zaštitu spomenika kulture iz Kraljeva 2009. godine evidentirao je Musalu kao nepokretno kulturno dobro, što je bio prvi značajan institucionalni korak. To je podrazumijevalo da niko ne može izvoditi radove bez uslova koje propisuje nadležna služba, pa ni vlasnik parcele. Ostavljen je rok od dvije godine da se dostavi sva potrebna dokumentacija i obave istraživanja kako bi se sačinio projekat restauracije. Prva arheološka istraživanja na tom lokalitetu izvršena su u organizaciji Muzeja u Prijepolju u periodu od 13. do 23. septembra 2010. godine. Istraživanja su pokazala postojanje mihraba i ogradnih zidova.
Bošnjačko nacionalno vijeće obnovilo je početkom 2019. godine inicijativu za obnovu musale i pokrenulo aktivnosti po tom pitanju. Mešihat Islamske zajednice u Srbiji podnio je 24.09.2008. godine Direkciji za restituciju Srbije zahtjev za povraćaj vakufske imovine Musale u Prijepolju. Sada predstoji rješavanje imovinskih odnosa prostora Musale i povraćaj vakufske imovine kako bi se omogućila obnova Musale – rijetkog spomenika islamske kulture.
Izgled prijepoljske Musale:
Musala je bila ograđena kamenim zidom visine oko 2 m. Sa zapadne strane je bio zid ispod koga je prolazio sokak koji je vodio u mahalu, kao o ulaz u Musalu. Sa donje zapadne strane musale bilo je oko 20 mezara koji su bili ograđeni. Kad je došlo do proširenja ulica u gradu, mezari su uklonjeni. Oko cijele musale je bio slobodan prolaz. Ulaz je bio u obliku kapije, koja je bila natkrivena malim krovom od ćeramide, a ulazna vrata su bila drvena i dvokrilna, sa kovanom kvakom i metalnim halkama na kanatima. U centralnom dijelu musale nalazio se mihrab, koji je bio ozidan od sige. U desnom uglu od ulaza i desno od mihraba nalazila se minbera, koja je također bila od sige a imala je oko pet stepenica. Na sredini musale se nalazilo jedno zemljano kube, a ispred tog kubeta je bio kamen mejtaš, i tu se klanjala dženaze namaz. Musala je bila dimenzija 32×31,50m.
